گفت وگو با آرش آبسالان بخش دوم و پایانی
كرونا از ما گروهی بربر نسازد! بعلاوه فیلم
به گزارش مجله سرگرمی دیگر شكی نیست كه كرونا به نوع انسان حمله ای مهیب كرده و هر روز كرور، كرور از ما را آلوده خود می كند و تعدادی نه چندان اندك را به كام مرگ می فرستد اما جای تاسف است كه هنوز هیچ شواهدی در دست نیست كه این ویروس ذره بینی كه ظاهرا ظهورش در این عصر به علت رفتارهای ما، ناگزیر بوده است، به اندیشه ما هم حمله كرده باشد و حتی این نگرانی وجود دارد كه از ما گروهی بَربَر بسازد ولی این كه امید به پایان بحران كرونا داشته باشیم و باز آسیاب به همان منوال بگردد، قشنگ نیست بلكه باید با او دیالوگ كنیم! كرونا دارد با ما حرف می زند، مساله این است كه آیا ما هم می شنویم؟
ما آدمیان امروزی گویی گرفتارتر از این هستیم که صدای کرونا یا از آن بدتر ناله ضعیف مادر طبیعت را بشنویم که چه سان می کوشد حقایقی را به ما گوشزد کند.
چندی قبل با آرش آبسالان یکی از توانمندترین استادان صدا و بیان هم کلام شدیم تا از ضرورت گفتگو «در عصر معراج پولاد» بگوییم و بشنویم. گفتگوی ما برآمده از یک ترس بزرگ بود؛ افزایش درگیری های خیابانی، قتل غم انگیز رومینا اشرفی و به آتش کشیدن درختان جنگلی و همه اینها در سرزمین ما که مهد مهرورزی است...
در فاصله ای که میان انتشار بخش اول و دوم این گفتگو، اتفاقات هولناک دیگری هم رخ داد؛ خودکشی شوکه کننده و دردناک پسربچه بوشهری، خودسوزی خانمهایی که سرپرست خانوار بوده اند و همچنان آتش زدن درختان جنگل های دیگر که گویی همچون یک سریال ادامه دارد. نه اینکه این اتفاقات تازگی داشته باشد ولی کم شدن فاصله میان وقوع آنها، زنگ خطری است که باید بشنویم.
بخش اول این گفتگوی ایسنا با این هنرمند و استاد دانشگاه را اینجا می توانید بخوانید؛برای اینکه مسیر بحث را گم نکنیم، بخش دوم را با بازنشر آخرین مبحثِ بخش اول آغاز می نماییم. این گفتگو با همه تلخی اش، ضیافتی است، شیرین برای گوش ها و البته اندیشه ما.
هفت شهر عشق چه شد؟! هفت خان رستم کجاست؟!
نگاهی به ویترین کتابفروشی های خیابان انقلاب بیندازید و حافظه تان را مرور کنید. دور نرویم، همین 20 سال پیش در این ویترین ها چه کتاب هایی بود و امروز چه کتاب هایی است؟ جلوی ویترین کتابفروشی می ایستادی و صاحب ایده برای پیش رفتن می شدی، حالا صاحب دغدغه عقب افتادن می شوی! ظرافت قضیه آنجاست که دقیقا ویترین کتابفروشی های خیابان انقلاب، تغییر الگوی فکری جامعه را نشان می دهند. این ویترین ها، ویترین کنونی جامعه ماست. همین ویترین ها نشان گر آنند که از چه سطح و سازه های فکری به چه سطح از ساختارها رسیدیم، این تراژدی نیست؟ کتاب هایی که هم اکنون در ویترین هستند، دردآور و شرم آورند. زمانی همین قدر که در راسته خیابان انقلاب راه می رفتیم و فقط نام کتاب ها را می خواندیم، برایمان آموزنده بود ولی دیگر شهر بازی و تفریح من کتابفروشی نیست. بعد مدام می نالیم سرانه مطالعه پایین آمده و زورکی مردم را می خواهیم به مطالعه وادار نماییم. نمی شود! ویترین ها مملو از کتاب هایی با رویکرد اموزش هستند. خوراک اندیشه کجاست؟ اندیشه که نباشد، دیالوگ هم نیست. هم اکنون عمده کتابفروشی های خیابان انقلاب هیچ فرقی با کتابفروشی آموزش و پرورش ندارند. اتوپیای ذهنی من دیگر تبلور وجودی خودم نیست. اتوپیای من شده شرکت بزرگتر، خانه مجلل تر، کارمندان بیشتر... موفقیت در 24 ساعت؟ یعنی چه؟ پس سفر قهرمان کو؟ هفت خان رستم چه شد؟ هفت وادی عشق کجاست؟
سیر و سلوک را حذف می نماییم و مقصدی نزدیک را متصور می شویم.
کار نظام سرمایه داری این است که رویا می دهد تا تو در مسیری از پیش تعیین شده حرکت و آغاز به رشد کنی. بی ادبانه است، اما این مسیری در جهت تبلور وجودی «آدمیت» نیست، این مسیری برای رشد «حمالیت» است. به نظر می آید آنچه بعنوان ذات وجودی بشر می شناسیم که باید وظیفه ازلی خویش را که در روز الست به او سپرده شده، انجام دهد، خیلی شخصی شده است و نهادهای سیاسی و حکومتی با آن که در گفتار جارش می زنند اما در عمل خودشان هم در دام روح سرمایه داری گرفتار شده اند. وقتی وارد خانه آدم ها می شویم، «هفت شهر عشق» عطار را در قفسه کتاب های شان نمی بینیم. بیشتر کتاب های موفقیت یا عرفان های کاذب را می بینیم. اینها تراژدی است که ما به جای اینکه در راه تبلور ازلی خود حرکت نماییم و وظیفه الستی خویش را به انجام برسانیم، داریم با تعاریف حُقنه شده به ساختار سیاسی یا اداری یا حتی ایدئولوژیک حرکت می نماییم. مدام در حال طراحی سیستم هستیم. طراحی سیستم ایرادی ندارد، اسیر سیستم شدن ایراد دارد. نباید فراموش نماییم که سیستم هم احتیاج به بهروزرسانی دارد. حالا بهروزرسانی باید در کدام مسیر باشد؟ این را دیگر باید با جامعه دیالوگ داشت تا کشف و رفع کرد. نمی شود فقط استراتژی یا الگوی فکری «افزایش کیفیت» را سرلوحه بهروزرسانی قرار داد.
اشتباه کودکانه اینجاست که من کارخانه مواد خوراکی می زنم و تمام رویایم فروش بیشتر است نه اینکه به فکر تغذیه بهتر باشم. فاجعه ترین بخش آنجاست که تغذیه بهتر را نادیده و فروش بیشتر را جایگزین می کنم. گیرم آموختم فروش بیشتر در افزایش کیفیت بهتر است. پس حالا یا صادقانه کیفیت را افزایش می دهم یا با استفاده از پالم و نشاسته و براده چوب، دم از ارتقای کیفیت می زنم. گروه متقلب که مرتکب جنایت شده اند و قانون باید با آنها برخورد کند. گروه کیفیت بهتر هم اما الزاما درست حرکت نکرده است. وی در نتیجه آموزش ها به الگوی «افزایش کیفیت» رسیده است. آموزش هم یعنی منولوگ! اگر با جامعه مصرف کننده خود دیالوگ داشته باشد امکان دارد دریابد استراتژی الزاما افزایش کیفیت نیست، شاید کاهش قیمت باشد! دقت کنید می گویم دیالوگ! پرسشنامه گونه ساده ای از دیالوگ هست اما تمامیت دیالوگ نیست!... چند مدیر تا کنون با مشتریان خود در یک رستوران گپ و گفت کرده اند؟ مدام با مشاوران خود شام می خورند. نمی دانم چرا لقمه را می پیچانند؟ کسی مخالف الگوی 20درصد کار 80 درصد بازدهی نیست، اما در کدام بستر؟ با کدام استراتژی؟
برنامه های تلویزیونی هم افراد را تشویق می کنند با فرستادن پیامک، جایزه های نقدی بگیرند. یعنی کوشش برای پول در آوردن از بین می رود.
دقیقا! ضرب المثل «برو کار می کن، مگو چیست کار» کاملا به سخره گرفته می شود. فراموش می نماییم پشت این، یک تجربه بشری وجود دارد و تو تنها کسی نیستی که داری این را زیر سوال می بری. در طول تاریخ زیر سوال رفته و هر بار توانسته درستی خویش را ثابت کند. متاسفم بسیاری از مربیانی که این آموزه ها را ارائه می دهند، خودشان فراموش کرده اند چقدر بازیچه شده ایم. تمام انسان ها در نهاد خود حقیقت جو و حقیقت طلب هستند. کسی هم که این کار را می کند، باورش این است که در جهت حقیقت تلاش می کند. حتی مطمئنم کسی هم که به علت ارتکاب به قتل در زندان است، در نهاد خودش فکر کرده در جهت حقیقت رفتار کرده. طالبان و داعش هم در نهاد خود فکر می کنند در جهت حقیقت حرکت می کنند. وقتی منولوگ جای دیالوگ را بگیرد، من با ذهن کوچک خود گمان می کنم حرف هایم حقیقت است. مصاحبه شما با من منولوگ است، این مصاحبه دیالوگ نیست. دیالوگ وقتی آغاز می شود که مخاطبی به دفتر شما زنگ بزند و شماره من را بخواهد و با من وارد گفتگو شود. تا آن زمان من روی صندلی «حق با من است» نشسته ام، چون که متاسفانه ذات اندیشه ورزی سوللکویی است. اندیشه تا به قالب گفتمان در نیاید، حقیقت خویش را نشان نخواهد داد. گفتم یک جنایتکار هم به خود حق جنایت کردن می دهد. در چنین فضایی چه بسا که همین مصاحبه من سکه قلب باشد که خودم هم نسبت به آن آگاهی ندارم. چرا؟ چون در مکان اندیشه ـ برای من دانشگاه ـ بستری برای دیالوگ وجود نداشته. دانشگاه های ما شبیه مدرسه هستند. با این نظریه که آموزش بستر بینش است فارغ التحصیل را وارد جامعه می کنند. حالا من باید با جامعه دیالوگ کنم. ایراد کار در برقراری دیالوگ با جامعه نیست، ایراد آنجاست که جامعه قربانی آزمون و خطای من می شود. اگر نتیجه این منولوگ حتی آن باشد که «آرش آبسالان چقدر غلط می گوید» و بعد منجر به بروز یک «درست» شود، آنوقت دیالوگ رخ داده است. تاکید می کنم نتیجه دیالوگ الزاما تایید من نیست. کتاب هم بالقوه منولوگ است. این ضعفی ذاتی در ساختار اندیشه است من متولیان را مقصر نمی دانم. معتقدم آنها هم در نهاد خود فکر می کنند دارند حقیقت را می گویند. نبود دیالوگ را عامل بروز فجایع می دانم. چه بسا متولی امری که دیالوگ کند و به این نتیجه برسد باید از کیفیت بکاهد! خدمت رسانی را کمرنگ کند! خادم ملت نباشد! اگر چنین نتایجی ناشی از برقراری دیالوگ باشد، فهم تغییر رفتار هم وجود یافته است. وقتی همسرم می پذیرد هزینه پوشاک این ماه یا فصل را خرج چیز دیگری نماییم، بستر پذیرش بوجود آمده و کج خلقی هم رخ نمی دهد.
در دوره مادی گرایی عجیبی هستیم و ناگهان اتفاقی مانند کرونا پیش می آید که بسیاری از وجوه مصرف گرایی زندگی مان را حذف می کند. شاید این اتفاق با وجود تمام فجایعی که دارد، لازم بود.
این همان جایی بود که طبیعت این کار را کرد. هیچ کس کف دست خویش را بو نکرده بود که ویروسی کوچک می تواند کل جهان را گرفتار بحران کند. گو اینکه در طول تاریخ بارها شاهد طاعون و وبا بوده ایم. این همان جایی است که مادر طبیعت کار خویش را انجام می دهد و باید این تنبیه را بپذیریم و تقاصش را بدهیم. اگر هوشیار نشویم و در عملکرد خودمان بازبینی نکنیم، بدتر هم خواهد شد. اول باید در اندیشه های خود بازبینی نماییم چون به هر حال رفتار ما بازتابی از مدل فکری مان است.
یعنی کرونا به اندیشه ما حمله کرد؟
کرونا ابعاد زندگی بیرونی ما و ارتباطات مان را خیلی تحت تأثیر قرار داد ولی آیا به اندیشه ما هم حمله کرد؟ هنوز نمی توانم به صورت قطعی بگویم چنین کرده است چون هنوز نمودها را نمی بینم. وقتی می بینم فشار اقتصادی، سبب افزایش جنایات خرد و ریز مانند کیف قاپی، خفت گیری و... شده، شک می کنم کرونا به اندیشه ما حمله کرده باشد. کرونا هنوز به اندیشه ما حمله نکرده و دارد از ما یکسری بربر می سازد و خود این می تواند خطرناک باشد. اگر مدل اندیشه ورزی خویش را عوض نکنیم، فجایعی وحشتناک تر از این را شاهد خواهیم بود.
این یک اراده فردی و جمعی است!
بنا نیست کسی این اراده را به ما بدهد. نباید توقع داشته باشیم حکومت یا ساختارهای دیگر این اراده را به ما بدهد. حتی اگر دولت ها این کار را انجام بدهند، حتی یک دولت ایده آل، چون سیستم هستند، از آنجائیکه به سیستم ها اطمینان ندارم، باردیگر شک می کنم که فقط رنگ، چهره و شعارها عوض شده است. سیستم این خطر را دارد که به نفع بازدهی استراتژی را تغییر می دهد، هدف را تغییر نمی دهد. هم اکنون زمانه ای است که در همه کشورها بی اعتمادی به سیستم ها و حکومت ها دیده می شود و بنابراین حتی در جغرافیای سیاسی کشورهای شمال هم شاهد تظاهرات و شورش هستند. زمانی شوروی از هم پاشید ولی امروزه کل جهان در آستانه فروپاشی است، چون خودمان را به خواب زدیم، چون صدای دیگری را نشنیدیم. حالا این ویروس دارد این کار را می کند.
می توان امیدوار بود پس از این همه سیاهی، لکه نوری دیده شود؟
این لکه نور فقط همان جایی است که هر یک از ما تک تک روی خودمان کار نماییم چون این در ذات طبیعت وجود دارد که ضعیف از بین خواهد رفت. پس اگر برای قوی تر کردن خود تلاش نکنیم، از بین خواهیم رفت. حالا این قوی کردن الزاما به معنای این نیست که واکسن بهتری پیدا نماییم یا پول بیشتری داشته باشیم بلکه به معنای این است که ما زبان مادر طبیعت را بهتر بشنویم تا بتوانیم با آن دیالوگ نماییم. اشاره های زیاد من به مادر طبیعت به مفهوم ناتورئالیست یا ماتریالیست بودنم نیست ولی باید بپذیریم زمین، هوا و... با ما حرف می زنند و زمانی که این پیام ها را نشنویم و نفهمیم به ما چه می گویند، نابود خواهیم شد. هر چقدر هم که پول و واکسن داشته باشیم و هر چقدر که برای خودمان برج بابل بسازیم، باز هم نابود خواهیم شد. تا زمانی که دیالوگ با طبیعت، جهان، دیگری، همنوع و... را یاد نگیریم و نشنویم به ما چه می گویند و متقابلا به آن پاسخ ندهیم، امیدی وجود ندارد. اصلا امید برای چه؟ برای بقای بیشتر یک خطا؟ طبیعت، کاری به امید من ندارد، او امید خودش را دارد. این دو امید باید با هم دیالوگ کنند. این که امید به پایان بحران کرونا داشته باشیم و باز آسیاب به همان منوال بگردد، برای من قشنگ نیست. باید با کرونا دیالوگ کنیم! کرونا دارد با ما حرف می زند، مساله این است که آیا ما هم می شنویم؟
و شنیدن... چیزی که در آن خیلی ضعف داریم.
خیلی مصاحبه تلخی شد ولی اجازه بدهید بگویم متاسفانه ما خیال می نماییم می شنویم. در ادبیات جهان شعارهای قشنگ زیادی داریم ولی همان حرف اول صحبت مان، سفر قهرمان را فقط معدود کسانی به پایان میرسانند. افراد معدودی که پیام های جهان را می شنوند. پیام زمین، جنگل، طبیعت، عالم غیب، بدن، ذهن، روان، روح، فرزند و... فرقی نمی کند، همه اینها پیام هایی است که داده می شود. بخشی از آن بعد مادی دارد و بخشی نه. باید بتوانیم اینها را بشنویم ولی حقیقت این است که نمی شنویم. بنابراین بنزین مان آلوده است چون نمی شنویم طبیعت چه می گوید و بنابراین بعدا همین بنزین ضد خودمان آغاز به جنگ می کند و ناگهان ناچاریم سه روز تعطیل نماییم تا هوا کمی پاک شود.
اینجاست که می گویید نخستین معلم هر کسی گوشش است...
در پرده چهارم نمایشنامه «شاه لیر» اثر شکسپیر دیالوگ جالبی وجود دارد: «آدمی می تواند بی چشم ببیند که دنیا چگونه می گذرد، با گوش هایت تماشا کن». تا پیامی را نشنویم، زمینه ای برای دیالوگ وجود ندارد. کودک اعلام نارضایتی می کند، والد اما همچنان روی دستور خود پافشاری می کند. مساله این است که کودک قادر به بیان علل نارضایتی خود نیست، والد چرا قادر به شنیدن آن علل نیست؟ حال این را از بعد روانشناختی گفتم، آنرا به بعد اجتماعی تسری بدهید.
برخی معتقدند ما دیالوگ درونی مان را از دست داده ایم و خودمان را هم نمی شنویم. اما اگر دیالوگ درونی خویش را داشته باشیم، بخشی از این خشم ها فروکش می کند.
وقتی می گوییم دیالوگ درونی باید از نوعی گوینده حرف بزنیم، یعنی باید در دورن من کسی باشد که حرف بزند و این کس، روان ماست ولی مشکل این است که این روان، بیمار است یعنی من درگیر حسادتم و نتیجه دیالوگ درونی آن می شود که می روم و پدرش را در می آورم! دیالوگ درونی وجود دارد اما آیا با آدم سالمی هست؟ مسئله این است که بتوانم درون خویش را بنگرم و آن خود اصیل پنهان درونم را ببینم نه آن آدم حسود، قدرت طلب یا بدخواه درونی را که ناشی از تربیت است. باید بتوانیم با آن نور کوچکی که تهِ همه اینها با ما حرف می زند، دیالوگ برقرار نماییم ولی متاسفانه آموزه های سرمایه داری نمی گذارد و می گوید باید خانه بهتر و ماشین بهتری داشته باشی، حق توست. وقتی دنبال ماشین بهتری هستم، کارخانه ها مدام ماشین های بهتری به بازار می دهند. گوشیهای موبایل را ببینید. سالی چند بار مدلهای جدید با امکانات تازه به بازار می آید و برای ما وسوسه خرید گوشی جدید را ایجاد می کند؟ تا وقتی به این ارتقاها فکر می کنم، چه جایی برای گفتگو با خود اصیل خود؟... هیچ هیچ... بدبختی این است که در درون خودم با آدم های زیادی حرف می زنم که اینها را جامعه به من داده و خودم نداشته ام.
ولی بیان می تواند به ما کمک نماید. چون ماجرای تنفس در آن مهم می باشد، به ما کمک می نماید به عادی ترین و غیر ارادی ترین کاری که هر لحظه در حال انجامش هستیم، با دیدی دیگر نگاه نماییم.
به نکته درستی اشاره کردید. بگذارید این گونه بگویم. ارسطو می گوید انسان، حیوان ناطق است. وقتی از قوه ناطقه و توان حرف زدن حرف می زنیم، منظور الزاما همین حرف زدن واژگانی نیست چون حیوانات هم با یکدیگر حرف می زنند؛ آوازهایی که برای جفت یابی یا اعلام خطر دارند و... ازاین رو وقتی ارسطو می گوید انسان موجود ناطق است منظور فقط حرف زدن نیست. جلوتر که می آییم، می بینیم انسان چون موجودی اندیشه ورز است، در این حالت گفتار و کلامش بازتاب اندیشیدنش می شود. پس گفتار ما بازتاب اندیشه های ماست و سوی دیگر اینکه گفتار ابزار ارتباطی بسیار ساده ای است. یکی از نظریه های چگونگی شکل گرفتن زبان به این اشاره می کند که انسان های اولین می توانستند در روز از راه اشاره با هم ارتباط برقرار کنند و شکار را بیایند ولی در شب، تاریکی این اجازه را به آنان نمی داده و ناچار بوده اند از یکسری پالس های صوتی استفاده و یکسری آواهای به خصوص تولید کنند که با صدای پرندگان یا دیگر حیوانات آمیخته نشود. در یکی از نظریه ها این کم کم زمینه پیدایش زبان می شود.
زبان؛ شمشیری دو لبه
از زوایه ارتباطی هم زبان ابزار ارتباطی بسیار ساده ای است. شما به سادگی زبان تان را تکان می دهید و اندیشه هایتان را بیرون می ریزید ولی اگر قرار باشد اینها را نقاشی نماییم یا بنویسیم یا به گونه تصویری با بدن مان نشان دهیم، دشوار می باشد. حالا اگر این ابزار کاربردی و ساده را پرورش ندهیم و آداب آنرا ندانیم و درست از آن استفاده نکنیم، مثل هر ابزار دیگر، روح خشن و تیز و برنده و کشنده هم دارد. زبان شمشیری است که می تواند سهمی در جهت ساخت جهان داشته باشد و در عین حال اگر بد به کار رود وقتی از نیام بیرون بیاید تا خون نریزد و دل کسی را نشکند، سر جایش برنمی گردد. زبان این بدی را دارد. حالا می ماند پرورش زبان! بخشی از آن همانطور که گفتم، یافتن خود اصیل مان و بخش های دیگرش تکنیک هاست؛ یعنی خصوصیاتی که فیزیک صوت می گوید. اینکه فرکانس و ولوم دارد و رزونانس هم بعنوان یک موهبت الهی در جهان ما وجود دارد. همه اینها دست به دست هم می دهند و بر پایه تنفس سوار می شوند چون که بدون جریان هوا و به خصوص بازدم نمی توانیم حرف بزنیم. هر یک از این ابزارها که گرفتار مشکل باشند، ارتباطات ما هم گرفتار مشکل می شود.
یک اجرا دیوانه مان می کند، یک اجرا روح مان را می تراشد
مثلا یک بیمار بدحال، نمی تواند حرف بزند و فقط ناله می کند. خب این بیمار نمی تواند تمام وجود خویش را بیرون بریزد چون ابزار ارتباطی اش ناکارآمد است و نمی تواند در آن لحظه تخصصی حرف بزند ولی وقتی یک پزشک بیمار می شود، می تواند با پزشک خودش تخصصی حرف بزند. حالا اینها را در ابعاد کلان اجتماعی ببینیم. وقتی فرزندی نمی تواند با پدرش از عشق حرف بزند و پدر هم نمی تواند به فرزندش از معذوریت های اجتماعی بگوید که مثلا حقیقتی به نام اختلاف سن وجود دارد و اختلاف فرهنگی، وقتی اینها به جامعه آموزانده نشده و یا سوادش وجود ندارد، فجایع اجتماعی رخ می دهد. پس بخشی از آن هم سواد است یعنی باید سواد داشته باشیم. البته دکترهای باسواد زیادی داریم که خیلی از آنها با بیمار خوب حرف می زنند و بیمار عاشقش می شود و دکتر باسوادی هم داریم که آنقدر بد حرف می زند که بیمار دیگر به او رجوع نمی نماید. به غیر از سواد و خود اصیل و دانش مان، فاکتور دیگری هم وجود دارد که نشان می دهد آموزش به تنهایی کافی نیست. زیبایی ماجرا برای من اینجاست که حتی در حوزه شعور هم پای تکنیک به میان می آید. ماجرای ساز است؛ ساز خوش صدا و بد صدا! آهنگ «برای الیزه» (فور الیزه) بتهوون قطعه ای است بسیار زیبا که برای پیانو نوشته شده ولی همین قطعه را روی ماشین بازیافت زباله و دنده عقب نسیان گذاشته اند و روی اعصاب آدم راه می رود. ملودی همان است ولی یک اجرا ما را دیوانه می کند و یک اجرا روح مان را تراش می دهد. پس غیر از دانش، مهم می باشد شما با کدام سازتان ارتباط برقرار می کنید و آن نغمه را با استفاده از کدام سازتان می نوازید. اگر در مجلس عروسی نی بزنیم، خیلی محزون می شود و اگر در مجلس عزا هم گیتار الکتریک بزنیم، تبدیل می شود به مهمانی، بخشی از اختلالات ارتباطی ما در همین مشکل سازبندی های صوتی ریشه دارد. یعنی خیلی از ما بلد نیستیم از صداهای مختلف که در دستگاه صوتی مان وجود دارد، استفاده نماییم. باید گستره این سازها را هم در بدن خود رشد دهیم تا تنوع سازبندی بیشتری داشته باشیم. این همان بحت ارکستراسیون است که نیازمند آموزش است. پس بحث دیگر می شود سازبندی که باید آنرا هم در برقراری ارتباطات مان بلد باشیم. بخش های دیگری هم وجود دارد که چون خیلی تخصصی است واردش نمی شوم. تمام اینها به غیر از لایه بیرونی که مثل ابزار عمل می کنند، یک لایه پنهان هم دارند و آن نقش کائناتی آن است. یعنی بنا نیست من هر حرفی را بزنم. اینجاست که آن مبحث تنفس مهم می شود. تنفس من به تنفس کل کائنات وصل است. هر چیزی غیر از تنفس را می توان از حیات حذف یا محدود کرد، اما فرض حذف یا محدود کردن تنفس غیر ممکن است. در این حالت در باور من چنین پدیده حیاتی ای فقط نمی تواند عاملی برای بقای فیزیولوژیک باشد. اشارات ادیان مختلف را ببینید، اینکه خداوند انسان را آفرید و از روح خود در او دمید، یعنی چه؟ آیا ارزش هایی فراتر از اکسیژن در هوای تنفسی ما نیست؟ همین قدر بگویم که طی پژوهش هایم به این نتیجه رسیدم که داستان تنفس فراتر از حوزه ادراک ماست. تنفس همچون گیرنده امواج ماهواره است، حال مسئله این است که دیش تان را به کدام سمت تنظیم کرده باشید. داستان تنفس حتی فراتر از حوزه یوگا و مدتیشن و این چیزهایی است که امروزه مد شده است.
ارزش سکوت را دریابیم
نگاهی به اینستاگرام بیندازید. همه آدم ها درباره همه موضوعات متخصص هستند و حرف می زنند بنابراین رنگ دانش، زرد شده است. نمی بینیم یک متخصص چیزی بگوید. تلویزیون را هم که روشن می کنید، مجری، روز گذشته درباره دلار حرف می زد، امروز درباره روان شناسی و پس فردا درباره نفت و... خیلی زحمت بکشند کارشناس می آورند و او هم نمی تواند خیلی تخصصی حرف بزند، ناچار است کمی زرد حرف بزند. بنابراین می گویم آیا حرفی که می خواهم بزنم، در حوزه مسئولیت و تخصص من قرار می گیرد یا نه. اگر مدام به همه بگوییم «برو کار می کن مگو چیست کار»، ارزش خویش را از دست می دهد، دم دستی می شود بنابراین می بینیم بسیاری از آموزه ها درست هستند، ولی آدم آنقدر می شنویم که حالمان بهم می خورد. قصه سر این است که گاهی نگفتن بهتر است.
وقتی با تنفس جهان هماهنگ شویم، قصه خیلی فرق می کند و خیلی جاها امکان دارد گرفتار سکوت شویم. وقتی سکوت نماییم، می شنویم و اینجاست که کائنات پیام خویش را به ما ارسال می کند و من، گیرنده و بعد فرستنده آن پیام به سطح مادی و این جهانی اش هستم.
سکوت یعنی شکارچی لحظه گفتن
وقتی در اینستاگرام در کمتر از ده دقیقه درباره پدیدهای صدها اظهار نظر می بینم، می گویم این آدم ها نمی شنوند. نگاهی به پست های خود بیندازید. در مورد چه چیزهایی اظهار نظر کرده اید؟ اینها با هم چه سنخیتی دارند؟ و اگر نمی گفتید چه اتفاقی می افتاد؟ خیلی ها می گویند پس سهم اجتماعی مان چه می شود. در وهله اول بزرگترین چیزی که باید یاد بگیریم، سکوت کردن است. بسیاری تا می گویم سکوت، آنرا به معنای انفعال برداشت می کنند، اصلا چنین نیست. این همان اشتباهی است که تا می گوییم آزادی، برخی آنرا با بی بند و باری معادل می کنند، به عقیده من اینها فهمیده تر از آن هستند که ندانند منظور چیست. اینها به عمد معاند هستند. گوش کن آقا جان! تا می گویم سکوت نقش اجتماعی را علم نکن! معتقدم این گروه به شدت مخالف آزادی هستند وگرنه آدم شعورمند می فهمد آزادی به چه معناست. تنها کسی که سکوت را درک کرده باشد، می فهمد از چه حرف می زنم و تا سکوت نکنی هم متوجه منظورم نخواهی شد. پیشنهاد سکوت من پیشکش، وقتی تمام آموزه های کهن از ارزش «شنیدن» حرف می زنند، منظورشان چیست؟ سکوت مطلقا به معنای انفعال و نگفتن نیست بلکه به معنای «شکارچی لحظه گفتن بودن» است و برای این قضیه خیلی ساده سکوت می نماییم و اجازه می دهیم تا به ما الهام شود.
زندگی در حال؛ الگویی خطرناک
یکی دیگر از مثال هایم زندگی در حال است. این هم یکی از آموزه هایی است که خیلی غلط رایج یا برداشت شده. زندگی در حال می تواند یکی از خطرناک ترین الگوهای زندگی باشد. «لحظه حال» با «لحظه اکنون» تفاوت دارند. اگر تجربه بازی هایی مثل دارت یا نشانه گیری را داشته باشد، دیده اید در این بازی ها یکی دو حرکت پیش نیاز انجام می شود. یعنی دست پرتاب نمی کند بلکه آماده پرتاب شدن است. در یک لحظه قوای ذهنی و فیزیکی با هم می گویند «اکنون!»، درست در همین لحظه است که تیر را پرتاب می نماییم. این به آن معنا نیست که تیرمان حتما به هدف می خورد اما لحظه حالا بوده است. همیشه می گویم مراد از لحظه حالا و حالا همین است، لحظه ای که تمام قوای ذهنی و جسمی می گوید «حالا!». سکوت همین است یعنی دریافت لحظه سخن گفتن، سکوت اصلا به معنای نگفتن نیست. وقتی می گویم دیالوگ گفتن را بلد نیستیم و دیالوگ ابعاد پیچیده زیادی دارد، منظور همین هاست. اول از همه باید سکوت را فرا بگیریم. در کلاس هایم یک تمرین دارم که گفتن اعداد ترتیبی است. هر کس هر وقت دلش خواست عدد بعدی را می گوید، اما اگر دو نفر همزمان بگویند، شمارش باردیگر از یک شروع می شود. جالب است بدانید رکورد شمارش در هیچ کلاسی بالاتر از 14 نرفته است. بعد برای حل این مشکل انواع و اقسام قانون ها پیشنهاد می شود. اینجاست که سکوت و شنیدن پیامی دیگر را پیشنهاد می کنم. توضیحش مفصل است، فقط همین قدر بس که در همه کلاسها با دستور سکوت برای درک لحظه گفتن، رکورد شمارش همان مرتبه اول از 14 می گذرد. در یکی از کلاس هایم حتی به عدد 300 رسید. شمارش تا 300 بدون تداخل با دیگری! این نتیجه سکوت و شنیدن لحظه گفتن است. تمام راز ماجرا در فهم این پارادوکس است که «دیالوگ با سکوت آغاز می شود».
در ادامه ویدیوی کوتاهی از این گفتگو را می بینیم:
مرورگر شما از ویدئو پشتیبانی نمی نماید.
فایل آنرا از اینجا دانلود کنید: video/mp4
منبع: newsfun.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب