منتخبان تئاتر ۱۴۰۳ از دریچه مهر؛
بازگشت به صحنه آقای کارگران با قدم زدن روی لبه تیغ!
مجله سرگرمی: اگر به کارنامه هنری نادر برهانی مرند، نویسنده و کارگردان تئاتر نگاهی بیندازیم، متوجه خاصیت هایی چون تجربه گرایی و تمرکز بر وجوه انسانی خواهیم شد که همین عوامل آثار او را متمایز می کند.
به گزارش مجله سرگرمی به نقل از مهر، گروه هنر خبرگزاری مهر می خواهد در طول ایام نوروز، به سراغ یک چهره تئاتری برجسته که در سال ۱۴۰۳ با اثر نمایشی موفقی روی صحنه رفته است، برود. همینطور در گزارش های پیش رو به هنرمندان جوانی هم می پردازیم که پارسال در تئاتر ایران خوش درخشیدند و نمایش هایی را به صحنه بردند که هم مورد توجه مخاطبان قرار گرفت و هم منتقدان به آن روی خوش نشان دادند. در این گزارش به سراغ نادر برهانی مرند رفته ایم. نادر برهانی مرند متولد ۱۳۴۹، نویسنده، کارگردان و بازیگر تئاتر با مدرک کارشناسی ارشد رشته بازیگری و کارگردانی از دانشکده سینما و تئاتر است. وی داور چندین جشنواره معتبر تئاتری کشور در ادوار مختلف بوده است و انتشار چند جلد کتاب از دیگر فعالیتهای فرهنگی اوست. وی نخستین عامل شخصی خود در جذب شدن به جهان تئاتر را حضور در خانواده ای فرهنگی می داند و برخورد با نمایشی به نام «چاه» در سنین نوجوانی که بنا به قول خود، اگر این جرقه شکل نمی گرفت شاید مسیر متفاوتی در نسبت با وضع کنونی وی در انتظار برهانی مرند بود.
سرانجام غیبت ۸ ساله؛ «هدویگ» او در چارچوب نمایش های مختلف بارها، مخاطبان را به فکر فرو برده است و حالا بعد از ۸ سال دوری از کارگردانی، بعد از نمایش «سردار» که در سالن اصلی مجموعه تئاترشهر در سال ۱۳۹۵ روی صحنه رفت در سال ۱۴۰۲ با نمایش «هدویگ» به صحنه تئاتر بازگشت؛ این نمایش از ۲۹ آذر تا ۲ بهمن در تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه رفت و نظرات خیلی از منتقدان و فعالان این حوزه را جلب کرد. این نمایش برداشتی آزاد از نمایشنامه «مرغابی وحشی» هنریک ایبسن بود که با نگاه بینامتنی برهانی مرند جلوه متفاوتی پیدا کرده بود؛ انتخاب متنی از ایبسن در نگاه اول، انتخابی هوشمندانه به نظر نمی آمد، چونکه مخاطب امروزه از فضاهای کلاسیکی چون ایبسن گریزان است و می خواهد چیزی ببیند که برای امروزه روزش ثمره ای داشته باشد. درنظر گرفتن این مورد توسط برهانی مرند و نگارش متنی متفاوت با حرفی تازه برپایه «مرغابی وحشی» یک اقدام شایسته بود. نگارش متنی متناسب با فضای امروز مردم سبب شد که «هدویگ» اثری درخور انسان معاصر این شهر باشد که در طول روز با حجم وسیعی از هیاهو و ازدحام افکار مواجهه است و شاید تئاتر آخرین سنگر او برای در امان ماندن از این حجم از تشویش فکری است. این نمایش، حول محور ۲ فضای مجزا پیش می رود که در یک طرف نمایشنامه نویسی، درحال تماشای روایت اثر خود است و در طرفی دیگر شاهد زیست ۲ خانواده از ۲ طبقه اجتماعی و اقتصادی مجزا هستیم که پسر خانواده سر انجام خانه را به علت رفتارهای غیراخلاقی پدر ترک می کند و زیست فقیرانه ای را خارج از گستره حمایت پدر، آغاز می کند و در این حین رازهایی را که وجه سیاه شخصیت پدر را آشکار می کند، برملا می سازد. ساده سازی مفاهیم پیچیده انسانی در چارچوب نمایش از خصوصیت های آثار برهانی مرند تلاش بر نمایشی کردن مفاهیم پیچیده انسانی در آثارش است و گویا که وی تلاش دارد کاری کند که مخاطب از فاصله ورود به سالن اجرا تا خروج، موفقیت و خوراک فکری جدیدی داشته باشد و دست خالی سالن را ترک نکند، شاید این امر از نظر عام موضوعی طبیعی جلوه کند اما حقیقت اینست که یکی از بحران های امروزه تئاتر ایران نبود اندیشه غنی در آثار نمایشی است که بزرگترین سهم را در دفع مخاطب از این هنر دارد، چونکه اگر موفقیت مطلوبی بعد از تماشای یک نمایش به تماشاچی دست ندهد در نهایت بشکلی ناخودآگاه تماشای تئاتر را امری بیهوده تلقی می کند و تصمیم می گیرد که این اقدام را از زیست فرهنگی خود حذف کند.
ریسک پذیری توام با تجربه گرایی نادر برهانی مرند که بعد از غیبتی طولانی به سراغ نمایش «هدویگ» آمد؛ در طول کارنامه کاری خود بارها نشان داده است که تجربه کردن را در سبک های مختلف دوست دارد برای نمونه او بعد از نمایش «سردار» که یک اثر کمدی در فضای دفاع مقدسی بود، بازگشتی به فضای تئاتر غربی دارد و این میل به تجربه سبک های مختلف در تولید اثر نمایشی چه در کسوت نویسنده و چه در قامت کارگردان ناشی از ریسک پذیری او دارد که سبب می شود از خطر عواقبی چون پس زده شدن از طرف مخاطب و … بگریزد و پا به میدان تجربه بگذارد. شاید عاملی که برهانی مرند را در هر اثر نسبت به اثر پیشین ممتاز می کند، همین ریسک پذیری او است، با وجود این که شاید بتوان گفت عمده فعالان تئاتری چنین ریسک هایی را به جان نمی خرند و تغییری در سبکی که بعد از پیمودن آزمون و خطاهای متعدد، پیدا کرده اند، ایجاد نمی کنند. مردی که تسلیم نمی شود! برهانی مرند در مصاحبه ای عنوان نمود که «عهد کرده است، هیچگاه تسلیم نشود». گویا این جمله بشکلی پرتکرار در کارنامه کاری او حس می شود و آثار او به طور عمده یک وجه انسانی را در اشکال متعدد دنبال می کند. برهانی مرند در جایی از آرتور میلر و هنریک ایبسن تحت عنوان معلم یاد می کند و ادای احترام او به این ۲ درام نویس معتبر بشکلی ملموس و عینی در ۲ نمایش «هدویگ» و «مرگ فروشنده» دیده می شود. این نویسنده و کارگردان تئاتر در طول دوران کاری اش ثابت کرده است که ریسک پذیری و تجربه گرایی، خصوصیت لاینفک مسیر هنری اوست و شاید این جزوه اصلی ترین عواملی باشد که برهانی مرند و آثارش را از سایر آثار هم دوره ای اش جدا می کند.
منبع: مجله سرگرمی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب